OVER
Hans van der Wiele is geboren en getogen in Amsterdam, maar woont al lange tijd in Soest. Hij tekende als kind graag en veel en begon op zijn zestiende met schilderen in olieverf. Dat is zijn favoriete medium gebleven. Na de middelbare school twijfelde hij over een opleiding aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Hij omschrijft zijn beslissing om daar niet naar toe te gaan als “…misschien wel de verstandigste beslissing van mijn leven. Ik was er doodongelukkig geworden.” De Rietveld bevond zich toen in een proces van verandering, waarbij traditionele vaardigheden als tekenen naar model naar de achtergrond verdwenen. Zoals een toenmalige student het verwoordde: “…ik moest daar meteen experimenteren, het ‘kunnen’ werd overgeslagen.” Technische beheersing, klassiek tekenen en realistische weergave stonden er niet langer centraal. Van der Wiele zegt over zijn keuze verder: “Mijn beslissing was intuïtief, ik kende de Rietveld als de voortzetting van de kunstnijverheidsschool en had nauwelijks enig idee van wat er op dat moment aan onderwijs gegeven werd. Maar de atmosfeer stond mij totaal niet aan.”
In plaats daarvan ging Van der Wiele naar de Hogere Zeevaartschool en begon een carrière als koopvaardij officier die hem over de hele wereld voerde. Korte tijd was hij reserveofficier in de Koninklijke Marine. “Het varen heeft mij veel gebracht en ik heb het met veel plezier acht jaar lang gedaan. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan.” De vormgevende vakken bleven trekken. Na de nodige omzwervingen kwam hij in de architectuur terecht. Hij volgde een opleiding aan het Instituut voor Architectuur in Utrecht en studeerde als architect af aan de Academie van Bouwkunst te Arnhem. Later specialiseerde hij zich als restauratiearchitect en was als zodanig langdurig betrokken bij diverse restauratieprojecten van Teylers Museum te Haarlem.
Ondanks drukke werkzaamheden is Van der Wiele altijd blijven schilderen. Maar zijn manier van werken is arbeidsintensief en ongeschikt als vrijblijvende hobby. Vaak was hij ook ontevreden over de resultaten, veel verdween in de container. Pas na 2015 kon hij het zich veroorloven fulltime bezig te zijn met het schilderen. Toch voelt de periode daarvoor niet als verloren: “Ik heb jarenlang nagedacht over wat het betekent om in deze tijd te schilderen op traditionele wijze. Is dat nog wel zinvol? Wat zijn de alternatieven? Wat moet je schilderen. En hoe?’ Uiteindelijk vond hij voor zichzelf een afdoend antwoord op die vragen, ontdekte een eigen thematiek en ontwikkelde een markante en herkenbare stijl.
werk
Hans van der Wiele schildert uiteenlopende onderwerpen, altijd aan de werkelijkheid ontleend, vaak op doeken van een fors formaat. Van der Wiele heeft een hekel aan het surrealisme en ook van de meeste magisch realisten moet hij niet veel hebben. Toch valt niet te ontkennen dat het in zijn werk vaak om vervreemdende thema’s gaat. Zelden staat een zuivere reproductie van de werkelijkheid centraal. Achter realistische weergegeven tafrelen gaan betekenislagen schuil, die de toeschouwer wel aanvoelt, maar die niet expliciet gemaakt worden. Daarin lijkt hij op de Amerikaanse realisten van de late 19e en de 20e eeuw.
Zijn technische beheersing van het medium olieverf staat op hoog niveau, maar die beheersing staat altijd ten dienste van het eindresultaat en er is nergens sprake van uiterlijk vertoon. Ook is er geen sprake van een zoeken naar fotorealisme, de toeschouwer blijft zich er altijd van bewust dat hij naar een schilderij kijkt. Van der Wiele streeft naar een relatief glad verfoppervlak, maar is daarin niet dogmatisch. Wel is hij wars van het gebruik van pasteuze verf en ook met het bekende ‘handschrift van de schilder’ heeft hij niet veel op.
Rosalinde Bosworth
